Phong cách thiết kế - tạo dựng không gian sống hay chỉ là hình thức

Tạo dựng không gian sống, phát triển nguồn lực con người, là một trong những nền tảng quan trọng. Với lịch sử hình thành và sự phát triển thay đổi không ngừng của lĩnh vực kiến trúc và nội thất thì cho dù phong cách thiết kế nào thì nó cũng tồn tại ý tưởng cốt lõi của tạo dựng không gian môi trường sống. Cùng LU Design, tìm hiểu rõ hơn về khái niệm, cái nhìn thực tế về chúng:

Xem thêm:

• Giải mã Nguyên Nhân Nội Thất Bền Vững trở thành xu hướng mới
• Top 5 dòng vật liệu từ thiên nhiên được ứng dụng nhiều nhất cho nội thất biệt thự đẹp

Phong cách thiết kế

Khái niệm

Phong cách thiết kế được hình dung khái quát là một tập hợp của đường nét, màu sắc, hình khối với tỉ lệ mang đặc trưng biểu hiện của chất liệu. Còn ở một mức độ cao hơn của thiết kế, đó được gọi là ý tưởng cốt lõi; một giải pháp để giải quyết các vấn đề trong thực tiễn cuộc sống. Như vậy, phong cách thiết kế có các biểu hiện hình thức gắn liền với nội dung của nó.

Thiết kế nội thất và trang trí không gian sống thường bắt gặp nhiều phong cách thiết kế khác nhau, với các tên gọi khác nhau. Những cái tên như một “nhãn mác” có tính hình thức, tương đương với thương hiệu thiết kế thời trang hoặc hàng hóa dịch vụ khác. Ngày nay, những cái tên được sử dụng rộng rãi như: Phong cách hiện đại, phong cách indochine, phong cách cổ điển, phong cách tân cổ điển,… 

Hình dung về phong cách thiết kế

Trải qua một thời gian ngắn, các tên gọi phong cách thiết kế được mang một ý nghĩa có tính “thời thượng” hơn. Phong cách thiết kế nội thất phần nào chuyển thành một tiêu chuẩn về hình thức cần “sao chép theo”. Trong thực tế, chúng ta luôn bắt gặp những lựa chọn thiết kế cho thấy sự chạy theo hình thức thuần túy hơn là tìm cách giải quyết vấn đề gặp phải, ví dụ như:

• Thiết kế thiên về lựa chọn “thêm vào” hoặc “ bớt đi”: đã làm nội thất thì gần như là công việc phải làm cái này, đắp cái kia – phải có trần thạch cao, phải có đèn mắt cua (cho dù là phòng chức năng gì). Đèn chiếu vào mặt khi ngủ, vào lưng khi soi gương,… 
• Thiết kế ưu tiên sự “loại bỏ” hơn là “chọn giữ lại”: các phong cách thiết kế nội thất ngày nay dựa trên bài toán nâng cấp nên tư duy phá bỏ đi và làm mới trở nên phổ biến. Tuy nhiên, nó cũng là một biểu hiện cho thấy việc chạy theo hình thức hơn là nội dung cần có.
• Thiết kế tìm kiếm cái “mới lạ – độc nhất” hơn là “quen thuộc đã sử dụng”: tính mới lạ, hấp dẫn phần nào làm thay đổi ý tưởng cốt lõi của việc phát triển không gian sống vì con người. Các dự án đầu tư luôn đặt sự khác biệt đẳng cấp của không gian sống theo một cách rất “khác biệt”.

Cái nhìn thực tế

Trên thực tế chúng ta tạo ra các mô hình quần tụ, các dạng tròn phần nào phản ánh cách sinh hoạt cũng như tính chất của các vật liệu tự nhiên mà con người khai thác được. Qua thời gian, những hình hài có tính vuông vức hơn đại diện cho các vật liệu mà con người tạo ra để sử dụng. Do đó, chúng ta có thể thấy rằng ý tưởng đầu tiên xuất phát từ nhu cầu tạo dựng không gian sống. Ngày nay, các phong cách thiết kế và phương thức tạo dựng không gian sống khác nhau đem đến nhiều biểu hiện phong phú xong đặc tính cốt lõi đó vẫn không thay đổi.

Trong rất nhiều tác phẩm, từ kiến trúc đến nội thất hay thiết kế đồ đạc, cho dù là phong cách nào, nếu chỉ chú ý đến hình thức thuần túy đều sẽ làm mất đi “cái chất” vấn có của nội dung phong cách thiết kế đó.

Một số ví dụ tiêu biểu

Trong tác phẩm kiến trúc Thư viện Quốc gia Alexandria – Ai Cập, một vài tài liệu có nêu ra quan điểm: Ý tưởng thiết kế lấy cảm hứng từ một chiếc đĩa CD khổng lồ, đại diện cho công nghệ và phát triển tri thức. Thực sự rất khó để hiểu được đâu là ý đồ của nó, có thể thiết kế lần sau sẽ là ổ cứng, hay màn hình, hay con chuột,.. Điều này hoàn toàn là mô phỏng hình thức chứ không phải phong cách biểu hiện nào.

Thư viện Seattle – Mỹ

Cũng tương tự như vậy, khi nói về các phong cách giải tỏa kết cấu rất nhiều người liên tưởng đến các hình thù kỳ lạ, cho rằng đó là đặc trưng cho phong cách. Nội thất cũng như vậy, tạo dựng từ các đường cắt xiên, mảng miếng nghiêng ngả với một biểu đạt rất “hình thức”.

Tuy nhiên, nếu nghiên cứu một số công trình, cụ thể ở đây là Thư viện của Rem Koolhaas mới thấy rằng giải pháp tổ chức không gian được đặt lên hàng đầu. Việc công trình có các không gian đa dạng xử lý khác nhau để thích ứng với môi trường nhờ sự giúp đỡ của các cấu trúc lại chính là đặc điểm nổi bật nhất. Sự linh hoạt thích ứng hơn trong cách xử lý phân chia không gian mang đến một phương thức thiết kế mới.

Triển lãm nhà cao tầng Chicago

Vào thế kỷ 20, thời gian giai đoạn nhà cao tầng phát triển, các phong cách thiết kế cổ điển vẫn được sử dụng. Có công trình cao tầng mặt tiền sử dụng hình ảnh của nhà thấp tầng lặp đi lặp lại xếp chồng lên nhau, có công trình là tháp chuông nhà thờ được đặt trên các khối vuông với khoảng lùi nhất định. Một bài toán mới về cấu trúc cao tầng lúc đó vẫn tin rằng có thể được giải quyết hết sức đơn giản bằng các cách truyền thống. Tuy vậy, trải qua thời gian, tốc độ phát triển, sự thích nghi với đô thị đã làm nó dần mất đi lợi thế. Ngay cả trong thiết kế nội thất, việc sử dụng các cột cổ điển cũng ít phổ biến hơn vì sự chiếm dụng không gian của nó. Cái giá của hình thức ngày một lớn hơn nên không phải lúc nào các yếu tố cổ điển cũng được sử dụng.

Ý tưởng không gian hiện đại cùng sự góp mặt của kiến trúc  truyền thống

Phong cách thiết kế hiện đại mang quan niệm về không gian mở và sự linh hoạt trong các xử lý bề mặt, tuy vậy không phải lúc nào cũng đặt ra các vấn đề gắn với nội dung. Ví dụ như thiết kế văn phòng thì việc đóng hay mở thực sự dựa trên quản lý nguồn lực hiệu quả hơn là các yếu tố hình thức khác.

Hay các không gian dành cho giáo dục, rất ít khi chúng ta cho rằng học tập lại cần ưu tiên xử lý các thiết kế trần. Tuy vậy, nếu đánh giá một cách cụ thể thì âm thanh, không khí học tập, điều kiện ánh sáng,.. được sự trợ giúp của trần.

Ý tưởng cốt lõi trong nghiên cứu quản lý nhân lực

Các phong cách thiết kế Bắc Âu cho thấy một hiện tượng thú vị khác, cùng là các phát triển của phong cách nghệ thuật thủ công truyền thống song kết quả lại mang một hình ảnh hoàn toàn khác biệt. Một số nhà nghiên cứu cho rằng sự “đóng” của cộng đồng và lịch sử lâu đời đã làm nên bản sắc của các mẫu thiết kế. Khi tìm hiểu các mẫu thiết kế này mới thấy giá trị tạo tác của những nghệ nhân cảm nhận khi chạm, sờ, khi đặt mình thành một phần của người sử dụng đã làm nên thành công vang dội trên toàn thế giới. Rất tương phản với các cửa hàng nội thất của ta với cảm nhận không ngồi, không sờ, không chạm.

Như vậy, nếu chỉ nhìn vào hình thức “hiển thị” ra bên ngoài thì rất khó để hình dung ra ý tưởng chính; thứ tạo dựng nên không gian sống và chức năng sử dụng cũng như khả năng thích ứng, mang “gen” di truyền cho các tác phẩm cũng như phong cách thiết kế của nó.

Kết luận

Hiện nay, “đa phong cách” cũng là một đặc trưng của không gian nhà ở hiện nay; cho thấy khả năng thích ứng và các cách giải quyết vấn đề nhạy bén với sự trợ giúp của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo hay dữ liệu lớn,… Cho dù là phong cách nào thì điều quan trọng hơn cả vẫn chính là ý nghĩa nội dung của thiết kế – hướng tới một môi trường bền vững và tốt đẹp hơn.

Hy vọng bài viết từ đội ngũ LU Design giúp độc giả có cái nhìn khách quan về phong cách thiết kế. Giải quyết luận điểm ban đầu: Phong cách thiết kế – tạo dựng không gian sống hay chỉ là hình thức.  Nếu vẫn còn những câu hỏi hay thắc mắc khác, vui lòng liên hệ đến chúng tôi để được tư vấn nhé!

THÔNG TIN LIÊN LẠC

Hotline: 0837 88 33 99

Office: 79 Nguyen Truong To, Ward 12, District 4, HCM

Website: ludesign.vn

Fanpage: Lu Interior Design & Build