Hai thuật ngữ phong cách và xu hướng thiết kế luôn là chủ đề thu hút sự quan tâm từ những người yêu thích nghệ thuật. Để làm rõ hơn hai thuật ngữ nói trên, cùng LU Design điểm lại một vài nội dung quan trọng qua bài viết này nhé!
Xem thêm:
- Moodboard – “hiển thị hóa” ý tưởng cho ngôi nhà trong mơ
- Những ý tưởng độc lạ giúp tối ưu không gian sống thành công
Phong cách và xu hướng thiết kế trong nghệ thuật
Ai trong ngành thiết kế và xây dựng cũng đã từng không ít lần băn khoăn về khái niệm “phong cách” và “xu hướng thiết kế”. Tại sao chúng lại gây ra sự băn khoăn này, có thể kể đến hai lý do chính:
- Cố gắng hiểu cho rõ bản chất và cách thức biểu hiện trong phong cách của các tác giả cũng như các trường phái đã và đang nổi tiếng là gì.
- Cố gắng hình thành cho bản thân một phong cách thiết kế đặc sắc nhất có thể. Từ đó mang lại làn sóng xu hướng thiết kế mới
Để giải quyết câu hỏi thứ nhất có thể chỉ cần cố gắng tìm hiểu từ các bài viết, sách báo, trang mạng… Nhưng với câu hỏi thứ hai thì đòi hỏi nhiều thời gian và điều kiện hơn. Vì để đạt được sự thành công và công nhận rộng rãi của công luận là điều không hề dễ dàng.
Ví dụ thực tế
Đã có rất nhiều phong cách nghệ thuật của các tác giả nổi tiếng lôi cuốn không ít sự hưởng ứng của giới thiết kế toàn cầu, và hiệu ứng này đã tạo nên những xu hướng, trường phái nghệ thuật khác nhau. Sau sự hưởng ứng ban đầu ấy, chỉ còn lại những tên tuổi quan trọng nhất được kể đến là vì họ đã hưởng ứng các xu hướng thiết kế/ trường phái ấy bằng việc trình diễn một phong cách thiết kế mới mẻ và khác biệt.
Ví dụ: Các KTS thuộc trường phái Biểu hiện Mới (Neo- Expressionism) với 3 KTS danh tiếng là: Jorn Utzon với Opera Sydney, Eero Saarinen với Le Corbusier của Oscar Niemeyer với các tòa nhà Chính phủ ở thủ đô mới Brasilia.
Tóm lại
Những dẫn chứng đi kèm cho thấy các phong cách và xu hướng thiết kế là những đóng góp vô cùng quan trọng trong sự phát triển của nghệ thuật nhân loại. Nhưng vị thế đó là dành cho những tác phẩm và kỳ tích to lớn của nhân loại, chúng không thể lẫn lộn với rất nhiều những tác phẩm nghệ thuật còn lại; tuy cũng rất xuất sắc, nhưng ít gây được tiếng vang và sự chú ý của công luận.
Bởi sự chi phối của quy luật cạnh tranh: vị trí thời gian chỉ dành cho những người đi hàng đầu, tới đích trước. Nếu Eero Saarinen không tự mình thoát ra khỏi cái “bóng khổng lồ” của ông thầy Mies van der Rohe thì chắc gì đã đạt được một trong những vị trí hàng đầu thế giới. Tương tự là sự “vượt thoát” khỏi Le Corbusier của Oscar Niemeyer để trở thành kẻ “độc cô cầu bại” ở tầm hành tinh…
Như vậy, một phần phong cách và xu hướng thiết kế được phơi bày, nghệ thuật trong phong cách và xu hướng mang đến những giá trị khác nhau. Lúc bấy giờ, tính ứng dụng của phong cách và xu hướng thiết kế được đề cao thông qua đánh giá của thị hiếu – thị trường và sức sáng tạo trong thiết kế xây dựng.
Thị hiếu – thị trường – sáng tạo trong thiết kế xây dựng
Phân biệt thị trường – thị hiếu – sáng tạo nghệ thuật
Ngày nay với sự “dày đặc” của xu hướng thiết kế, việc lựa chọn, mô phỏng, sao chép mô hình của một nền văn hóa cụ thể nào đó được xem là công việc hết sức riêng tư của cả chủ đầu tư và nhà thiết kế nội thất. Một gia chủ ưa thích phong cách cổ điển phương Tây hay phong cách Đông Dương thời kỳ Pháp thuộc,… thì đó là một việc hoàn toàn riêng tư, theo sở thích và tính cách của họ.
Và công việc của người thiết kế là thực hiện “đơn hàng” đó bằng tất cả “vốn liếng” chuyên môn của mình. Nó được kết hợp cùng các xu hướng thiết kế hiện tại, tận dụng “motif” của một phong cách thì chắc chắn là chưa đủ. Kinh tế thị trường cho phép mọi người được xây dựng những gì họ muốn nếu không trái với những quy định chung của nhà nước, không gây ảnh hưởng xấu đến mỹ quan đô thị.
Tuy nhiên, những thị hiếu đại loại như vậy được đánh giá cao bởi hai lý do: sự sao chép quá khứ (vintage: cổ điển, đặc trưng của một thời kỳ trong quá khứ) và nhìn chung không phải là những sáng tạo nghệ thuật.
Tóm lại
Cần phân biệt rõ ràng giữa thị trường, thị hiếu và sáng tạo; cần phân biệt rõ các nhóm chính thống (các cơ quan truyền thống, phát ngôn của nhà nước,…) với các tạp chí thương mại, quảng cáo,…
Ví dụ về hoạt động thực tiễn của kiến trúc và nội thất
Quyền lợi của người sử dụng, thụ hưởng kiến trúc và nội thất phải là ưu tiên hàng đầu trong mọi sáng tạo nghệ thuật. Dưới đây là một vài ví dụ từ hoạt động thực tiễn của thiết kế kiến trúc và nội thất ở Việt Nam cho thấy phong cách và xu hướng thiết kế đã được hình thành hoàn toàn tự nhiên và độc lập với những gì đã có từ trước.
- Đảm bảo sự tiện dụng: Là yêu cầu hiển nhiên của kiến trúc và nội thất, yêu cầu này hoàn toàn không nhằm tạo ra một thứ Chủ nghĩa công năng mới ((Neo – Functionalism)) nào;
- Tạo dựng môi trường xanh tươi, thoáng mát, tiết giảm việc tiêu hao năng lượng vốn là những yêu cầu có tính nguyên tắc trong thiết kế kiến trúc và nội thất;
- Tận dụng nguồn vật liệu, kỹ thuật và nhân công địa phương… để giảm nhẹ các chi phí xây dựng, tăng hiệu quả kinh tế…;
- Có thể lấy nghệ thuật truyền thống (của tất cả các nền văn hóa) làm cảm hứng thiết kế, vì điều ấy tạo nên mối liên hệ tự nhiên với văn hóa và lịch sử trong các không gian kiến trúc và nội thất đương đại. Trên thực tế, việc viện dẫn, khai thác nghệ thuật truyền thống là vũ khí lợi hại nhất cho việc chống lại Toàn cầu hóa (Globalization) hiện nay. Đây mới chính là điều thiết thực cần thực thi.
Với các phương thức nêu trên, sẽ là những gợi ý để việc thiết kế kiến trúc và nội thất được tiến hành một cách hoàn toàn tự chủ. Người thiết kế không cần phải quan tâm quá mức đến sự xếp loại, đánh giá các sản phẩm của bản thân có đáp ứng tiêu chí của một phong cách và xu hướng thiết kế thịnh hành nào hay không.
Kết luận
Kiến trúc và nội thất là phục vụ cuộc sống của con người theo hướng phát triển bền vững mà không cần viện dẫn đến bất kỳ một phong cách và xu hướng thiết kế nào. Khi đó, các phong cách và xu hướng thiết kế có sẵn không còn là mục đích tự thân của các thiết kế mới, mà chính những ý tưởng thiết thực, cảm hứng và bản lĩnh sáng tạo nghệ thuật theo con đường cách tân sẽ tạo nên những phong cách và xu hướng thiết kế ngày một mới – lạ.
THÔNG TIN LIÊN LẠC
Hotline: 0837 88 33 99
Office: 79 Nguyen Truong To, Ward 12, District 4, HCM
Website: ludesign.vn
Fanpage: Lu Interior Design & Build
