Phong cách tối giản xuất hiện từ những năm 70, thể loại phong cách này được xem là một nhánh của phong cách đương đại. Bởi nó chịu sức ảnh hưởng mạnh mẽ tới các lĩnh vực như thời trang, âm nhạc, nhiếp ảnh, đồ họa,… và kiến trúc – nội thất cũng không nằm ngoài quy luật ấy. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp một lượng thông tin cần thiết khi độc giả đang tìm hiểu về phong cách tối giản.
Xem thêm:
- Phong cách hiện đại | Sự lựa chọn hàng đầu cho mọi tổ ấm
- Vẻ đẹp vượt thời gian của phong cách Tân cổ điển
Phong cách tối giản là gì?
Định nghĩa
Phong cách tối giản (Tiếng anh: Minimalism) là một phong cách thể hiện những khuynh hướng đa dạng của nghệ thuật, đặc biệt trong nghệ thuật thị giác và âm nhạc mà các tác phẩm được tối giản về những yêu cầu thiết yếu nhất của nó.
Lịch sử hình thành
Được biết, phong cách tối giản xuất phát trong nghệ thuật phương Tây từ sau Chiến tranh thế giới thứ 2, rõ nét nhất là trong nghệ thuật thị giác với các tác phẩm hội họa của Mark Rothko. Phong cách tối giản có nguồn gốc bắt rễ từ sự thuần khiết và cô đọng của chủ nghĩa hiện đại, được kết hợp với chủ nghĩa hậu hiện đại và được xem như phản ứng đối ngược lại với chủ nghĩa biểu hiện trong nội dung cũng như trong bố cục tác phẩm.
Phong cách tối giản trong kiến trúc
Tối giản – có thể hiểu là đi đến tận cùng của sự đơn giản, đơn giản hết mức có thể. Phong cách tối giản có ảnh hưởng rộng lớn ở khắp các bộ môn nghệ thuật, các ngành thiết kế – sáng tạo. Phong cách tối giản có mặt trong hội hoạ, âm nhạc, nhiếp ảnh, đồ hoạ, tạo dáng công nghiệp, thời trang,… và tất nhiên trong cả kiến trúc – khi mà kiến trúc vẫn gần gũi với những bộ môn nghệ thuật kinh điển.
Phong cách tối giản tại phương Tây
Kiến trúc sư người Đức Ludwig Mies van der Rohe (1886 – 1969) – một trong những bậc thầy của kiến trúc hiện đại thế giới, được coi là cha đẻ của phong cách kiến trúc tối giản. Quan điểm của ông thể hiện ở câu châm ngôn “Less is more” (tạm dịch: ít là nhiều, càng ít càng tốt). Những công trình trong thời gian này của Mies van der Rohe đã đặt nền móng cho phong cách kiến trúc tối giản với những quan điểm mới về việc tổ chức không gian kiến trúc, với kết cấu, vật liệu mới là thép và kính. Sau những biến động của chính trị, thời cuộc ở châu Âu, ông chuyển sang sinh sống và làm việc tại Mỹ vào năm 1937, tiếp tục theo đuổi trường phái kiến trúc của mình. Kiến trúc của Mies van der Rohe là những không gian trong sạch, đơn giản, tinh tế, trật tự: là những đường thẳng, những mặt phẳng, những góc vuông,… bộc lộ rõ cấu trúc của hệ thống kết cấu.
Phong cách tối giản tại phương Đông
Ở phương Đông, Nhật Bản được coi là bậc thầy của phong cách tối giản trong kiến trúc. Phong cách này hiện diện trong phần lớn kiến trúc Nhật Bản, từ kiến trúc hiện đại cho tới những công trình mang âm hưởng truyền thống. Tính tối giản thể hiện nhất quán từ hình thức kiến trúc cho tới nội thất công trình, kết hợp nhuần nhuyễn giữa một khuynh hướng hiện đại với những giá trị văn hoá – tinh thần truyền thống của Nhật Bản. Nhiều kiến trúc sư Nhật Bản thành công và ghi đậm dấu ấn với phong cách tối giản, chủ nghĩa tối giản trong kiến trúc, mà tiêu biểu là kiến trúc sư Tadao Ando. Những công trình của Tadao Ando thực sự là những tác phẩm nghệ thuật của không gian và ánh sáng, của sự giao hoà của kiến trúc và thiên nhiên, mang một cá tính đặc sắc và đầy sáng tạo.
Những đặc điểm cơ bản của phong cách tối giản
“Less is more” – sự khởi nguồn, tư tưởng, triết lý, là nguyên tắc chủ đạo mà kiến trúc sư Mies van der Rohe đã đề ra. Đối ngược với kiến trúc cổ điển và nhiều kiến trúc khác làm đầy, làm đẹp, làm hoàn thiện kiến trúc bằng những chi tiết, bằng trang trí nội thất; kiến trúc mang phong cách tối giản tự hoàn thiện bằng những gì ít nhất có thể – đó chính là nhiều. Từ điểm đầu đó, thì “hạn chế” là một trong những nguyên tắc biểu hiện cụ thể của kiến trúc tối giản.
Hướng tới giá trị của không gian – bản chất của kiến trúc là không gian
Phong cách tối giản hướng tới giá trị của không gian và tạo lập không gian chặt chẽ, khúc chiết, thoáng đãng, tràn ngập ánh sáng. Sự đơn giản của hình thức tổng thể, chi tiết kiến trúc, sự tiết chế trong sử dụng vật liệu, màu sắc,…
Phong cách tối giản mang lại tính tập trung vào không gian và đưa không gian thành nội dung chủ đạo của công trình. Không gian của kiến trúc tối giản có tính cân bằng, tĩnh tại, thuần khiết, được tạo nên bởi những mảng tường, mảng trần phẳng, đồng nhất, những đường thẳng, những hình khối đơn giản và những khoảng trống lớn. Việc loại bỏ, hạn chế các chi tiết, màu sắc, những thứ không cần thiết nhằm hướng sự tập trung cho không gian kiến trúc. Chính không gian tạo nên xúc cảm chứ không phải bởi những chi tiết trang trí, đồ đạc hay điều gì khác.
Hướng tới bản chất và bản ngã
Về mặt hình thức, có thể nhận thấy phong cách tối giản mang lại sự khô cứng, nhàm chán và đơn điệu, thậm chí là sự lạnh lùng và thiếu thân thiện. Nhưng bản chất của chúng không nằm ở cái vỏ bề ngoài. Một không gian sẽ được tối giản khi chỉ nhân căn nhà hiểu rõ bản ngã của mình và kiến trúc sư chuyển hóa bằng ngôn ngữ kiến trúc. Chỉ khi hiểu rõ bản thân thì gia chủ mới thực sự làm chủ và gắn bó được với ngôi nhà.
Sự tương đồng với văn hóa truyền thống và Thiền tông Nhật Bản (Zen)
Zen truyền tải những tư tưởng tự do và bản chất cuộc sống. Phong cách tối giản hướng tới bản chất của kiến trúc là không gian, đề cao bản chất của không gian và vật liệu. Chính vì lẽ đó, kiến trúc tối giản hoà nhập với văn hoá truyền thống Nhật Bản, tạo nên những không gian mang tính Thiền và những giá trị văn hoá mới thông qua kiến trúc.
Ánh sáng là yếu tố cấu thành nghệ thuật
Với những kiến trúc và phong cách tối giản, ánh sáng rất quan trọng và vô cùng ý nghĩa, nhất là ánh sáng tự nhiên. Màu sắc ở phong cách tối giản hạn chế nên ánh sáng là một phần chủ đạo để trang trí và tạo nên giá trị thẩm mỹ thông qua hiệu ứng thị giác.
Ánh sáng tự nhiên luôn biến đổi và làm thay đổi những cảm nhận, cảm xúc của người đứng trong không gian đó. Ánh sáng làm nhấn mạnh những thành phần, những khu vực chính; làm nổi bật hình khối kiến trúc, nội thất; nhằm tạo nên những khối sang, bóng đổ theo ý đồ,… Hiệu ứng bóng đổ ánh sáng được khai thác thông qua những ô cửa, vách kính, mái, những khoảng trống, hệ thống rèm hay cả những tán cây.
Ngoài ra, ánh sáng nhân tạo cũng được nghiên cứu rất kỹ, tính toán cẩn thận trong ý đồ diễn tả cấu trúc không gian và những thành phần nội thất.
Phong cách tối giản trong thiết kế nội thất
Phong cách tối giản đang được ưa chuộng bởi sự giản dị, tinh tế trong không gian mà nó mang lại. Phong cách này sử dụng những đường nét đơn giản, thật ít chi tiết, giảm thiểu đồ nội thất. Phong cách tối giản ảnh hưởng rất mạnh đến xu hướng trang trí nội thất tại các nước Bắc Âu trong những năm cuối thập kỷ 90 cho đến nay. Ở châu Á, Nhật Bản được xem là bậc thầy của trường phái tối giản trong hầu hết các công trình kiến trúc Nhật đương đại lẫn truyền thống.
Nguyên tắc cơ bản trong thiết kế tối giản
Less is more – càng ít càng tốt
Phong cách tối giản chú trọng việc giảm thiểu đến tối đa việc trang trí trong không gian nội thất. Đi ngược lại với tiêu chí trang trí nội thất truyền thống về việc làm phong phú không gian bên trong các các vật dụng cà chi tiết trang trí phức tạp. Đối với tối giản, phong cách này hướng đến việc loại bỏ các vật dụng thừa thãi nhằm giữ lại một không gian trống hoàn hảo.
Các mảng tường, sàn và hiệu quả ánh sáng trên các mặt phẳng này chính là những yếu tố quan trọng làm nên phong cách tối giản. Sử dụng những đường nét đơn giản và sự kết hợp có tính toán của các mặt phẳng, không gian nội thất theo phong cách này là một tổng thể thống nhất, chặt chẽ về bố cục và nhất là giữ lại được một không gian kiến trúc đẹp, thoáng đãng, rộng rãi.
Màu sắc trung tính, nhẹ nhàng
Sử dụng hạn chế về màu sắc là đặc trưng dễ dàng nhận biết nhất của phong cách tối giản. Một công trình kiến trúc mang phong cách này có không quá ba màu trong không gian: một màu nền, một màu chủ đạo và một màu nhấn. Màu sắc của các mảng tường là màu trung tính cũng có tác dụng tạo sự tương phản mạnh mẽ giữa các thành phần trang trí và có tác dụng kết nối các thành phần này lại với nhau. Các mảng tường trắng được sử dụng rất phổ biến trong phong cách tối giản như một phông nền trơn nhằm tăng giá trị các đồ đạc xung quanh, đồng thời mang lại hiệu quả thị giác về một không gian rộng rãi hơn, thoáng đãng hơn.
Dùng ánh sáng làm nội thất trong phong cách tối giản
Việc sử dụng ánh sáng, nhất là ánh sáng tự nhiên, được chú trọng nhằm nhấn mạnh các khu vực quan trọng và tạo ra bóng đổ với hiệu quả cao để tôn lên các hình khối của vật dụng và các thành phần kiến trúc khác. Ánh sáng tự nhiên được lọc qua các rèm cửa, các bình phong chắn, xuyên qua các tán cây bên ngoài một cách có chủ đích để khi xuyên vào đến không gian bên trong đạt được hiệu quả chiếu sáng và thẩm mỹ mà người thiết kế đã định hướng trước. Ánh sáng nhân tạo được chọn lọc một cách cẩn thận để nhấn mạnh được hình dạng và cấu trúc của các thành phần trang trí nội thất.
Các thành phần trang trí nội thất cũng như vật dụng, bàn ghế được sử dụng ở mức độ tối giản, nhưng vẫn đáp ứng được đòi hỏi về tiện nghi sử dụng. Bàn ghế đều có hình dạng đơn giản, hài hoà và hiện đại, được làm nên từ các đường nét không cầu kỳ nhưng tinh tế.
Một phong cách sống phù hợp
Phong cách tối giản được áp dụng trong thiết kế nội thất văn phòng một cách dễ dàng. Không gian làm việc thường được yêu cầu sắp xếp và bố trí gọn gàng, đồng thời vẫn đáp ứng được công năng sử dụng một cách tốt nhất. Điều này phù hợp với các tiêu chí của trường phái minimalist style. Và mặc dù đa số các văn phòng làm việc sử dụng ánh sáng nhân tạo là nguồn chiếu sáng chính, càng về sau này xu hướng tận dụng tối đa nguồn ánh sáng tự nhiên ngày càng được phổ biến.
Kết luận
Với phương châm loại bỏ những gì không cần thiết, phong cách tối giản thực sự thích hợp với những người ngăn nắp, tự do và phóng khoáng. Cái đẹp của phong cách, của sự hài hòa, của sự duyên dáng và nhịp nhàng phụ thuộc vào sự đơn giản. Với nhịp độ cuộc sống ngày càng nhanh, tính cạnh tranh trong công việc ngày càng lớn và mật độ dân số ngày càng tăng, một không gian thoáng đãng, tràn ngập ánh sáng trở thành điều mà mọi người mơ ước. Đó có lẽ là lý do giải thích tại sao phong cách này lại đạt được ảnh hưởng lớn đến đời sống con người ngày nay.
Hy vọng những chia sẻ của đội ngũ LU Design giúp bạn có cái nhìn chính xác về phong cách tối giản. Tự tin theo đuổi phong cách thiết kế này ngay từ ban đầu, LU Design cam kết đem lại cho bạn thiết kế xứng tầm, độc nhất và sang trọng. Như vậy, nếu vẫn còn những câu hỏi hay thắc mắc khác, vui lòng liên hệ đến chúng tôi để được tư vấn nhé!
THÔNG TIN LIÊN LẠC
Hotline: 0837 88 33 99
Office: 79 Nguyen Truong To, Ward 12, District 4, HCM
Website: ludesign.vn
Fanpage: Lu Interior Design & Build
